اصطلاح پروبیوتیک(probiotic) که ریشه لاتین دارد، به معنی "برای زندگی" است و سازمان جهانی بهداشت، این اصطلاح را به "ارگانیسمهای زندهای" اطلاق میکند که در صورت مصرف به میزان لازم، اثرات "سلامتزایی" موثری برای میزبان خود دارند.
این سه اصطلاح را دریابید: ارگانیسم، زنده و سلامتزایی.
پروبیوتیک، بهعنوان صفت مواد غذایی حاوی این باکتریها هم بهکار میرود.
درواقع پروبیوتیکها به دو صورت مصرف میشوند: به صورت مکملهای غذایی به شکل پودر، شربت یا قرص مواد غذایی غنی شده با پروبیوتیکها. مثلا اگر در تولید هرگونه فرآورده لبنی تخمیری همچون ماست، از باکتریهای پروبیوتیکی استفاده شود، محصول حاصل را پروبیوتیک مینامند.
کار پروبیوتیک
چندین و چند سال است که معلوم شده فقدان باکتریها در روده به سلامت آسیب میرساند؛ مثلا حیوانات آزمایشگاهی که در شرایط بدون باکتری و استریل رشد پیدا میکنند، اکثرا سیستم ایمنی تکامل نیافته و رودههای آسیب پذیر دارند.
همین مساله میتواند برای نوزاد انسان هم مصداق داشته باشد و نوزاد را نسبت به ابتلا به انواع آلرژیها و عفونتهای تهدیدکننده زندگی مستعد کند. حتی معلوم شده یکی از بیماریهایی که پروبیوتیکها با آن مقابله میکنند، اگزما در نوزادان است.
محققان فنلاندی، پروبیوتیک لاکتوباسیلوس را برای مادران حامله و نوزادان متولد شده که احتمال ابتلا به حساسیت داشتند، به مدت شش ماه، تجویز کردند. هنگامی که بچهها دو ساله شده بودند، پروبیوتیک، احتمال بروز اگزما را تا نصف کاهش داده بود.
درواقع میشود گفت پروبیوتیکها، سیستم ایمنی بدن را تمرین میدهند تا در برابر باکتریهای بیماریزا هم از خودش واکنش خوبی نشان دهد.
اما دیگر چه کارهایی بلدند؟ به نظر میرسد پروبیوتیکها قادرند جذب مواد آلرژیزای لبنیات را از طریق رودهها کاهش دهند وخود مواد آلرژی زا را هم در روده از بین ببرند. پروبیوتیکها علاوه بر این قادرند عفونت باکتریایی واژن را که یکی از علل سقط زودهنگام است، از بین ببرند. عفونت باکتریایی واژن که اغلب بدون علامت است یا با عفونت قارچی اشتباه میشود، میتواند غشای اطراف جنین را تخریب کند و باعث زایمان زودرس شود.
یک نکته جالب دیگر: مردم ژاپن عادت به مصرف نوشیدنی به نام "یاکولت" دارند که نوعی ماده پروبیوتیک است و معلوم شده علت پایین بودن شیوع عفونت مثانه در این کشور، مصرف همین نوشیدنی است.
دانش پروبیوتیک
مکانیسمهای مختلفی برای عملکرد و فعالیت پروبیوتیکها پیشنهاد شده است که از آن طریق میتوانند در بدن میزبان از آسیبهای مختلف جلوگیری کنند:
۱ - تولید مواد پیشگیری کننده:
پروبیوتیکها با تولید موادی با قابلیت مهار میکروارگانیسمها مانند اسیدلاکتیک، اکتریوسین، پراکسید هیدروژن و غیره میتوانند از بروز برخی از بیماریهای عفونی جلوگیری کنند.
۲ - مسدودکردن کردن محلهای اتصال در میکروبهای بیماری زا:
پروبیوتیکها با قرار گرفتن و پوشاندن نقاط اتصال میکرو ارگانیسمهای بیماری زا، از کلونیزه شدن و رشد آنها جلوگیری میکنند.
۳ - رقابت برای تغذیه:
پروبیوتیکها مواد غذایی موجود را قبل از اینکه توسط میکروارگانیسمهای بیماریزا مصرف شود، استفاده می کنند.
۴ - تحریک سیستم ایمنی:
پروبیوتیکها میتوانند هم ایمنی اختصاصی و هم غیر اختصاصی را در مقابل بیماریهای روده ای تحریک کنند.
برای مثال فهمیدهاند که لاکتوباسیلوس کازئی در اسهال ویروسی، باعث افزایش پاسخ ایمنی میشود.
تاریخ پروبیوتیک
پیشینه استفاده از پروبیوتیکها به زمانی برمی گردد که یک پزشک روسی به نام "متچنیکف" در سال ۱۹۰۷ میلادی، فهمید که خوردن یک نوع ماست تخمیر شده از شیر، سبب طول عمر و حفظ سلامت روستاییان بلغاری شده است.
بیشترین تحقیقات در ایران روی ماست انجام شده و پژوهشگران موفق شدهاند با افزودن برخی مکملهای لبنی، ویژگیهای نامطلوب ماست پروبیوتیکی را بهبود بخشند.
شناسنامه پروبیوتیک
لاکتوباسیلها، معروفترین باکتریهای مورد استفاده در لبنیات تخمیری هستند. این باکتریها قادر به تبدیل قندها (شامل لاکتوز) و سایر کربوهیدراتها به اسید لاکتیک هستندو طعم ترش لبنیات تخمیر شده نظیر ماست هم به همین خاطر است. همچنین اسید لاکتیک به عنوان یک نگهدارنده از فاسدشدن فرآوردههای لبنی جلوگیری میکند.
پروبیوتیکهای رایج، شامل گونههای مختلف باکتریهای بیفید، باکتریوم، لاکتوباسیلوس و همچنین بعضی گونههای مخمر هستند.
عشق پروبیوتیک!
اگر با همه توضیحاتی که داده شد، پروبیوتیکها دلتان را بردهاند و الان حسابی تشنه یک لیوان پروبیوتیک هستید که بزنید توی رگ و حالش را ببرید، این نکات را فراموش نکنید که از یادبردن آنها ممکن است باعث شود گول بعضیها را بخورید:
1 - اثربخشی پروبیوتیکها تا زمانی است که پروبیوتیک مصرف شود. نمیشود گفت یک سال پروبیوتیک بخورید و خودتان را بیمه کنید. مصرف این مواد باید مداوم باشد.
2 - مکملهای غذایی به صورت قرص که در حال حاضر در بازار ایران، بیشتر وارداتی هستند، باید حتما دارای روکش محافظ باشند تا باکتریهای مفید، حین عبور از معده، در اسید معده از بین نروند.
3 - فرآوردههای لبنی، بهترین حامل پروبیوتیکها محسوب میشوند. البته هنوز غنیسازی لبنیات با پروبیوتیکها خیلی رایج نشده است.
4 - موز، عسل، مارچوبه، کنگر فرنگی، سیر و پیاز حاوی موادی هستند که باعث میشود باکتریهای پروبیوتیک بهتر رشد کنند. البته برای اثر بخشی بایستی مقادیر زیادی از آنها مصرف شود.
5 - افرادی که آنتی بیوتیک مصرف میکنند، دچار اسهال، عفونت مخمری مهبل و یا دچار سوءتغذیه هستند، در اولویت مصرف پروبیوتیکها قرار دارند.
6 - ماده موسوم به استارتر ماست که اسم علمیاش Lactobacillus bulgaricus است، پروبیوتیک محسوب نمیشود. بنابراین نمیشود گفت ماست یک ماده پروبیوتیک طبیعی است. این باور رایج غلطی است که وجود دارد.
شش راز سـرما نـخوردن پـزشکان ...
اگر تصور میکنید نمیشود زمستان را بدون سرماخوردگی و بیماری سپری کرد سخت در اشتباهید. درست است که در فصل سرما آنفلوانزا و سرماخوردگی بسیار رایج است و هر کسی ممکن است به این بیماریها مبتلا شود اما با انجام چند کار ساده به راحتی میتوانید سیستم ایمنی بدنتان را تقویت و بیمارهای زمستانی را از خود دور کنید.
پزشکان بیشتر از هر کس دیگری در احاطهی میکروبها و ویروسها قرار دارند. مدام در حال معاینهی بیمارانی هستند که سرما خوردهاند یا آنفلوانزا گرفتهاند. اگر پای صحبت پزشکان بنشینید حتماً یک تجربهی مشترک دارند: این که بارها پیش آمده بیماران توی صورتشان عطسه کردهاند و حتی بزاق بیمار محترم داخل چشمشان رفته است. شما تصور کنید در این شرایط چطور میشود که پزشکان سالم میمانند؟!
باید بدانید پزشکان برای کاهش احتمال بیمار شدن خودشان تکنیکهایی دارند که آنها را از شر باکتریها حفظ میکند. برای آشنایی با این تکنیکها با مطالبی که در ادامه ایمیل می آید همراه باشید ...
دستهایتان را بشویید و به صورتتان دست نزنید
آیا میدانید هر کدام از ما روزانه حدود ۳۰۰۰ مرتبه صورتمان را لمس میکنیم. تصور کنید اگر دستهایمان آلوده باشد چه اتفاقی میافتد. یکی از اولین درسهایی که پزشکان میگیرند این است که به طور مرتب دستهایشان را بشویند و دست به دهان، بینی و چشمانشان نمالند. این اعضا به راحتی میکروبها را انتقال میدهند. برای همین توصیه میکنیم شما هم دستهایتان را به طور مرتب شستشو دهید. استفاده از صابون اختیاری است. چون صابونها دستها را خشک میکنند و باعث تحریک و خشکی پوست میشوند.
هر روز پروبیوتیک مصرف کنید
پروبیوتیک ها علاوه بر این که سلامت روده ها و کلاً دستگاه گوارش را بالا میبرند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و با سرماخوردگی و آنفولانزا مقابله میکنند. نتایج پژوهشی که در سال ۲۰۰۹ در مجلهی Pediatrics به چاپ رسیده است نشان میدهد کودکانی که به مدت ۶ ماه هر روز پروبیوتیک مصرف میکنند کمتر به بیماریهای ویروسی مبتلا میشوند. همچنین مدت بیماری آنها کوتاه تر بوده و نیازشان به آنتیبیوتیکها نیز کمتر است. بنابراین هر روز ماست پروبیوتیک مصرف کنید. چراکه ماست پروبیوتیک علاوه بر تامین باکتری های زنده، مواد مغذی با ارزشی همچون کلسیم و پپتیدهای بیولوژیک را در اختیار بدن قرار می دهند.
مصرف قند را کاهش دهید
مواد غذایی شیرین یا محصولاتی که از آرد تصفیه شده (بدون سبوس) تهیه میشوند قند خون را بالا میبرند و به این ترتیب به سیستم ایمنی بدن آسیب میرسانند. تا جایی که میتوانید مواد غذایی کامل و سرشار از فیبر مصرف کنید. مصرف هلههولهها و نوشیدنیهای شیرین را کاهش دهید چون سیستم ایمنیتان را ضعیف خواهند کرد.
سیگار نکشید
سیگار کشیدن باعث عفونت و آسیب مجاری تنفسی میشود. این "دودزای کوچک" سیستم ایمنی بدن را ضعیف و مخاط دهان و ریه ها را در برابر عفونت و بیماری آسیب پذیر میکند. هر کدام از این آسیبها دلیل خوبی برای ترک سیگار است. اگر تصور میکنید به تنهایی نمیتوانید سیگار را ترک کنید با پزشک مشورت کنید تا راحتتر از شر این "بدبوی بیماری زا" راحت شوید.
به طور مرتب ورزش کنید
اگر جزو افرادی هستید که از ورزش فراری هستید بهتر است تجدید نظری در رفتارتان داشته باشید. محققان آمریکایی در سال ۲۰۰۶ پژوهشی روی دو گروه از زنان دچار "اضافه وزن و چاقی مفرط و خانه دار و یائسه" انجام دادند. یک گروه از این زنان شرکت کننده به مدت یک سال پنج روز در هفته و روزانه به مدت ۴۵ دقیقه ورزشهای سبک انجام دادند. در حالی که گروه دوم هیچ ورزشی در برنامهی روزانهشان نداشتند. بعد از مدتی یعنی در سه ماههی آخر پژوهش محققان مشاهده کردند زنانی که ورزش نکردهاند سه برابر بیشتر در معرض روماتیسم قرار گرفتند. در هر سن و سالی که باشید و وزنتان هر چه باشد روزانه چند دقیقه ورزش سبک انجام دهید.
واکسن آنفلوانزا بزنید
بحث و جدلهای زیادی در خصوص واکسن آنفولانزا وجود دارد اما اگر کارتان طوری است که زیاد سوار مترو، اتوبوس و غیره میشوید یعنی کلاً زیاد با مردم سر و کار دارید بهتر است واکسن بزنید. اگر در این خصوص شک دارید اول با پزشک مشورت کنید و بعد اقدام به دریافت این واکسن کنید. در حالت کلی واکسن آنفلوانزا ایمنی شما را در برابر بیماریهای زمستانی بالا میبرد.
منبع : سلامت نیوز
به نقل از دیلی نیوز؛ همیشه در تبلیغات گفته می شود مصرف این قرص ها از بیماری هایی مثل آلزایمر و سکته و حمله قبلی پیشگیری می کند و باعث افزایش هوش می شود اما نتایجات نشان می دهند با این که مصرف قرص های روغن ماهی به بدن ضرر نمی رساند اما در عوض هیچ سودی هم برای بدن ندارند.
گفتنی است برای آن که بدن از فواید امگا3 و امگا 5 بهره مند شود باید حداقل 3 گرم از این اسید های چرب وارد بدن شود که برای رسیدن به این هدف باید حداقل 15 عدد از این قرص ها یکباره مصرف شود.
عده ای از این قرص ها برای سلامتی قلب خود استفاده می کنند اما باز هم تحقیقات نشان می دهد قرص های روغن ماهی نمی تواند میزان کلسترول های بد را کاهش دهد و استفاده از قرص ها به هیچ وجه نمی تواند باعث افزایش هوش و ضریب هوشی شود و پزشکان توصیه می کنند و به جای خرید این قرص ها بهتر است هفته ای 2 بار ماهی مصرف کرد تا بدن از فواید روغن ماهی طبیعی و اصل بهره مند شود.
شاید خوردن روزی 3 کیلو گوجه فرنگی برای هیچ کس مقدور و خوشایند نباشد اما محققان اخیرا اقدام به تولید نوعی دارو کرده اند که براساس اظهارات آنها می تواند مانع حملات قلبی شود.
این دارو دوره اولیه آزمایشی خود را پشت سر گذاشته، اما محققان درنظر دارند آزمایشهای بیشتری روی آن انجام دهند تا تأثیر آن در کاهش تعداد سکته ها و حملات قلبی مشخص شود.
قرص آترونون در قالب کپسول دربرگیرنده ماده شیمایی لیکوپن است که در پوست گوجه فرنگی یافت می شود
مصرف روزانه این قرص دارای ماده شیمیایی لیکوپن است که موجب قرمز شدن گوجه فرنگی می شود و می تواند رسوبهای چربی را در شریانها باز کند.
تحقیقات دانشگاه کمبریج نشان می دهد که این کپسول جریان خونی را بهبود بخشیده و رگها را در بیمارانی که سابقه بیماری قلبی دارند مورد حفاظت قرار می دهد.
دانشمندان اعتقاد دارند که قرص می تواند صدمه ایجاد شده به واسطه بیماری قلبی را محدود کند و به کاهش تعداد 49 هزار مرگ و میری که سالانه در حملات قلبی شکل می گیرد کمک کند.
دکتر آیان ویکینسون مدیر بخش آزمایشهای بالینی دانشگاه کمبریج
محققان همچنین ابراز امیدواری کرده اند که مزایای استفاده از این ماده شیمیایی در قالب این کپسول ها می تواند به افراد مبتلا به آرتروز و دیابت کمک کرده و پیشرفت سرطان را آهسته تر کند.
هر کدام از این قرصها معادل خوردن 3 کیلوگرم گوجه فرنگی رسیده است.
تحقیقات نشان می دهد که سبک تغذیه مدیترانه ای که سرشار از گوجه فرنگی، ماهی، سبزیجات، آجیل و روغن زیتون است تاحد زیادی در کاهش کلسترول نقش داشته و به پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی کمک می کند.
دکتر آیان ویکینسون مدیر بخش آزمایشهای بالینی دانشگاه کمبریج اظهار داشت: این نتایج به صورت بالقوه مهم هستند اما باید تحقیقات بیشتری در رابطه با تأثیر این قرصها در کاهش تعداد حملات قلبی و سکته انجام شود.
منبع : مهر