رازهای انبار مهمات جنگ جهانی دوم در تونل مخفی فاطمی تهران

گلوله‌های توپ، خمپاره و تجهیزات جنگی دیگر مربوط به بیش‌از ۷۰سال قبل» شاید باورش سخت باشد اما همه این تجهیزات جنگی در تونلی مخفی در نزدیکی میدان فاطمی کشف شد.

گروه جامعه "رویکرد": هنوز به‌درستی معلوم نیست این مهمات قدیمی از چه زمانی و به چه دلیلی در این تونل زیرزمینی انبار شده اما بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که این تونل از زمان جنگ جهانی دوم ساخته شده و گلوله‌های توپ توسط متفقین در آنجا انبار شده بود.

ظهر پنجشنبه نورمحمد، مرد چاهکن افغان، وقتی در ساختمان نیمه‌سازی‌ در خیابان شهید فکوری مشغول کندن چاه بود، نمی‌دانست در یک‌قدمی تونل مخفی است که داخلش پر از مهمات است.

او عجله داشت تا زودتر کار حفر چاه را تمام کند اما وقتی با کلنگش چند ضربه به کف چاه زد، صدای همیشگی را نشنید. آنجا سست‌تر از بقیه جاها بود و در یک لحظه فرو ریخت تا نورمحمد وارد تونل عجیب و غریبی شود. در آن تاریکی وقتی چاهکن این طرف و آن طرف را نگاه کرد، خودش را بین وسایل عجیبی مثل خمپاره دید. او خوب چشمانش را باز کرد تا مطمئن شود چیزی که دیده واقعیت دارد. او درست می‌دید. آنجا پر بود از خمپاره و گلوله توپ جنگی. وحشت همه وجودش را فراگرفت و با زحمت خودش را از چاه بیرون کشید و با پلیس۱۱۰ تماس گرفت.

حضور گروه ویژه پلیس
چند دقیقه بعد از این کشف بزرگ کارگر افغان، خیابان شهید فکوری و چند خیابان آن‌طرف‌ترش پر شده بود از خودروهای ویژه پلیس، آتش‌نشانی و آمبولانس. هنوز به درستی معلوم نبود این تجهیزات جنگی مربوط به چه دوره‌ای است و چطور این همه سال زیر خانه‌های مردم جا خوش کرده بودند. منطقه در کنترل پلیس است. هر لحظه ممکن است گلوله‌ها منفجر شود و ساکنان محله با هشدار پلیس خانه‌هایشان را ترک کرده‌اند.

عده‌ای هم به هتل منتقل شده و در آنجا اسکان یافته‌اند تا مأموران با خیال راحت عملیات تخلیه مهمات را انجام دهند. گروه‌های امداد در آماده‌باش کامل هستند. اعضای گروه ویژه خنثی‌سازی‌ بمب از راه می‌رسند و وارد تونل می‌شوند. هنوز هیچ‌چیز مشخص نیست و در چنین شرایطی بازار شایعات داغ است.

بازار داغ شایعات
مردم پشت نوارهای زردرنگ، کمی آن‌طرف‌تر از ساختمان نیمه‌کاره ایستاده‌اند و همه منتظرند تا از اسرار این تونل مخفی باخبر شوند. یکی می‌گوید که آنجا انبار مهمات متفقین در جنگ جهانی دوم بود. دیگری که مرد سالخورده‌ای است، می‌گوید این تونل از امیریه راه دارد به پایین میدان فاطمی. یک نفر دیگر می‌گوید آنجا را گروهک‌های تروریستی در اوایل انقلاب ساخته‌اند و... هر کس چیزی می‌گوید اما چند نفر هم نگرانی‌هایشان از جنس دیگری است.

یکی از آنها نگاهی به ساختمان‌های اطراف می‌کند و می‌گوید که با این اوضاع قیمت زمین در این منطقه افت می‌کند. مرد دیگری که از اهالی همین منطقه است حرف‌های جالبی می‌زند و می‌گوید: این منطقه از قبل از انقلاب متعلق به یکی از سازمان‌های نظامی بود و تا همین چند سال پیش هیچ خانه‌ای در اینجا ساخته نشده بود تا اینکه کم کم اینجا را ساختند. در این سال‌ها اینجا حفاری مهمی نشده بود. به‌خاطر همین هم این تونل زیرزمینی این همه سال مخفی ماند. آنطور که من شنیده‌ام اینجا را آلمانی‌ها ساخته‌اند و حالا هم قسمت بود به‌دست یک افغانی کشف شود.

خروج مهمات
در چنین شرایطی عملیات ادامه پیدا می‌کند تا اینکه نخستین سری از مهمات جنگی از تونل زیرزمینی خارج می‌شود. گلوله‌ها زنگ‌زده است و رنگ و روی‌شان نشان می‌دهد دست‌کم چندین دهه از انبار شدن‌شان می‌گذرد. مأموران با احتیاط خاصی آنها را از داخل تونل بیرون می‌آورند و داخل خودروهای مخصوص حمل بمب قرار می‌دهند. مأمورانی که در خیابان هستند راه را برای عبور خودروی ویژه باز می‌کنند. درحالی‌که ماشین پلیس از جلو خودروی ویژه را اسکورت می‌کند ماشین آتش‌نشانی نیز آنها را همراهی می‌کند. خارج‌کردن تجهیزات جنگی تا روز بعد هم ادامه پیدا می‌کند و آخرین محموله ظهر جمعه از تونل زیرزمینی خارج می‌شود. با این حال مأموران همچنان از آنجا مراقبت می‌کنند و برخی خانه‌ها همچنان خالی از سکنه است.

هرچند هیچ مقام رسمی ابتدا حاضر نبود درباره این ماجرای عجیب و غریب اظهارنظر کند اما در ادامه سردار ساجدی‌نیا رئیس پلیس پایتخت در این‌باره واکنش نشان داد و گفت: قدمت مهمات کشف‌شده متعلق به سال۱۹۳۵ یعنی ۷۹سال پیش است. او در این‌باره گفت: ۲۰گلوله مرمی و ۴۴گلوله توپ از محل کشف شد و با توجه به بررسی‌های انجام شده و همچنین نوع گلوله‌های مستهلک این احتمال وجود دارد که این منطقه زاغه مهمات در جنگ جهانی دوم بوده است اما همچنان بررسی‌ها برای کشف چرایی و همچنین یافتن گلوله‌های احتمالی دیگر ادامه دارد.

منبع : رویکرد